Trước tình hình diễn biến phức tạp của đại dịch Covid-19, mặc dù tình trạng thiếu container rỗng hay chi phí vận chuyển container đang có xu hướng tăng mạnh, nhưng hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam trong quý I vừa qua vẫn đạt được kết quả cao, điều này đã góp phần quan trọng vào sự tăng trưởng nền kinh tế chung của cả nước.
Khả năng phục hồi mạnh mẽ
Theo đánh giá của Bộ Công Thương, quý I vừa qua đã ghi nhận được sự phục hồi tương đối mạnh mẽ của hoạt động xuất nhập khẩu. Cụ thể, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa quý I ước tính đạt 152,65 tỷ USD, tăng 24,1% so với cùng kỳ.
Trong đó, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa đạt 77,34 tỷ USD, tăng 22%; kim ngạch nhập khẩu đạt 75,31 tỷ USD, tăng 26,3%. Với kết quả này, cán cân thương mại hàng hóa quý I ước tính xuất siêu là 2,03 tỷ USD. Ðóng góp chủ yếu cho sự tăng trưởng xuất khẩu của những tháng đầu năm là khu vực đầu tư nước ngoài với tỷ trọng kim ngạch lên tới 76,2%. Bên cạnh đó, khu vực kinh tế trong nước cũng tăng trưởng ở mức khá là 4,9%, đạt 18,3 tỷ USD.
Kim ngạch xuất khẩu của hầu hết các mặt hàng trong nhóm công nghiệp chế biến đều tăng trưởng tốt. Trong đó, các loại điện thoại và linh kiện đạt kim ngạch cao nhất là 14,08 tỷ USD, tăng 9,3%; tiếp đến là kim ngạch xuất khẩu máy tính, sản phẩm điện tử và linh kiện đạt 11,96 tỷ USD, tăng 31,3% so với cùng kỳ. Ðặc biệt, nhóm hàng máy móc, thiết bị, dụng cụ và phụ tùng đã vượt qua nhóm hàng dệt may để vươn lên vị trí thứ 3 về kim ngạch xuất khẩu, đạt 9,1 tỷ USD và tăng tới 77,2% so với quý I năm 2020.
Mặt khác, kim ngạch xuất khẩu của nhiều mặt hàng khác cũng tăng mạnh như: gỗ và sản phẩm gỗ tăng 41,5%; phương tiện vận tải và phụ tùng tăng 20%; sắt thép các loại tăng 65,2% so với cùng kỳ. Riêng xuất khẩu nhóm hàng dệt và may mặc dù chỉ đạt mức tăng trưởng khiêm tốn là 1,1% (7,18 tỷ USD), nhưng cũng đã cho thấy dấu hiệu hồi phục.
Các số liệu về xuất khẩu cũng chứng minh được doanh nghiệp (DN) đang tận dụng hiệu quả các Hiệp định Thương mại tự do (FTA). Kể từ khi FTA Việt Nam – EU (EVFTA) có hiệu lực vào tháng 8/2020, tốc độ tăng trưởng xuất khẩu sang EU đã dần được cải thiện và tăng tới 18% trong 3 tháng đầu năm 2021. Tương tự, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang các đối tác trong Hiệp định Ðối tác toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) cũng đạt mức tăng trưởng cao trong quý I như: Canada tăng 13,7%, Australia tăng 17%, Chile tăng 25,6%, Mexico tăng 12,7%, New Zealand tăng 35,1%. Dưới tác động của FTA Việt Nam – Vương quốc Anh (UKVFTA) đang tạm thời có hiệu lực, kim ngạch xuất khẩu sang Anh những tháng đầu năm cũng tăng 22,1%.
Ở chiều hướng ngược lại, cơ cấu nhập khẩu hàng hóa cũng cho thấy dấu hiệu tương đối tích cực khi kim ngạch nhóm hàng tư liệu sản xuất ước tính đạt 70,58 tỷ USD, tăng 26,8% so với cùng kỳ và chiếm tới 93,7% tổng kim ngạch, trong khi kim ngạch nhập khẩu nhóm hàng tiêu dùng ước tính đạt 4,73 tỷ USD, nhưng chỉ chiếm 6,3%. Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê – Nguyễn Thị Hương nhận định, nhập khẩu nhóm hàng tư liệu sản xuất tăng mạnh có nghĩa là sản xuất trong nước đang có dấu hiệu phục hồi tốt.
Nhiều cơ hội dành cho sự tăng trưởng
Bộ Công Thương đánh giá trong thời gian tới, tình hình xuất khẩu sẽ tiếp tục khởi sắc nhờ vào sự phục hồi của nền kinh tế thế giới cũng như các FTA sẽ được thực thi một cách đầy đủ và toàn diện hơn. Nhu cầu của người dân cũng được cải thiện đáng kể khi nền kinh tế thế giới bước vào giai đoạn hồi phục nhờ việc triển khai tiêm vắc xin Covid-19, chính sách nới lỏng tài khóa và tiền tệ của các quốc gia chắc chắn sẽ làm gia tăng cơ hội xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam.
Ngoài ra, các FTA thế hệ mới như: CPTPP, EVFTA, UKVFTA sẽ tạo điều kiện để hàng hóa của Việt Nam thâm nhập vào các thị trường đối tác cùng với thuế quan ưu đãi hơn, những cam kết về việc tạo điều kiện thuận lợi, và giảm đến mức thấp nhất các rào cản có thể xảy ra.
Việc tiếp tục tận dụng tốt những lợi thế từ các FTA sẽ là một trong những yếu tố quan trọng thúc đẩy xuất khẩu trong thời gian tới. Mặt khác, giá xuất khẩu bình quân của nhiều mặt hàng cũng đang có xu hướng tăng so với cùng kỳ. Cụ thể, giá hạt tiêu tăng mạnh nhất lên tới 31,5%, đạt bình quân 2.879 USD/tấn; giá gạo tăng 18,6%, đạt 547 USD/tấn; cà phê tăng 6,8%, đạt bình quân 1.801 USD/tấn; chè tăng 10,2%, đạt bình quân 1.604 USD/tấn; cao su tăng 14,1%, đạt bình quân 1.660 USD/tấn.
Tuy nhiên, có rất nhiều thách thức mà ngành xuất nhập khẩu còn phải tiếp tục đối mặt khi tình hình dịch bệnh Covid-19 trên phạm vi toàn cầu vẫn còn đang diễn biến phức tạp. Tại châu Âu, nhiều nền kinh tế lớn như: Ðức, Pháp hay Italia,… phải tiếp tục gia hạn lệnh phong tỏa tại nhiều khu vực trước sự lây lan nghiêm trọng của bệnh dịch. Diễn biến gia tăng của dịch Covid-19 có thể khiến quá trình vận chuyển hàng hóa gặp khó khăn, nhiều chuỗi cung ứng bị gián đoạn, ảnh hưởng tới tình hình xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam.
Trong khi đó, chi phí đầu vào như: logistics, nguyên liệu nhập khẩu tăng cao cũng ảnh hưởng tới hoạt động sản xuất và xuất khẩu của các DN. Thực tế, không ít các DN đã buộc phải dời kế hoạch xuất hàng cho đơn hàng cũ và chưa thể nhận đơn hàng mới vì không thể giao đúng hạn hợp đồng, cản trở việc phục hồi sản xuất của DN.
Bên cạnh đó, trong thời gian gần đây, nhiều thị trường xuất khẩu nông sản, thủy sản của Việt Nam liên tục đưa ra những thay đổi trong quy định chứng nhận an toàn thực phẩm. Ngoài Trung Quốc, một số thị trường khác như Hàn Quốc cũng đã yêu cầu các nhà xuất khẩu từ ngày 1/8/2021 phải có chứng nhận chứng minh sản phẩm thủy sản không nhiễm vi-rút DIV1 hay bệnh hoại tử gan tụy cấp tính.
Tại Australia, sản phẩm tôm chưa nấu chín xuất khẩu sang thị trường này phải được kiểm tra, phân hạng tại cơ sở chế biến, được cơ quan thẩm quyền nước xuất khẩu chứng nhận và kiểm soát; không có các dấu hiệu mắc bệnh; mỗi lô tôm sản xuất đều phải lấy mẫu xét nghiệm âm tính đối với virus đốm trắng, đầu vàng.
Bà Hương cho rằng, Việt Nam cần tiếp tục tận dụng các FTA, nhất là CPTPP, EVFTA và Hiệp định Ðối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) để đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu trong thời gian tới, nâng cao cơ hội cạnh tranh và giá trị của hàng hóa xuất khẩu.
Chúng ta cũng cần tiếp tục tập trung tháo gỡ những khó khăn cho các DN sản xuất, kinh doanh, thúc đẩy sản xuất trong nước hồi phục nhằm tạo tiền đề phát triển cho việc xuất khẩu. Bộ Công Thương cũng cho biết sẽ tập trung tổ chức khai thác, tận dụng cơ hội từ các FTA để tìm ra giải pháp phát triển thị trường và tháo gỡ rào cản để thâm nhập vào các thị trường mới.
Việt Nam cần phải tiếp tục theo dõi sát sao diễn biến tình hình của đại dịch Covid-19 trên thế giới để có các biện pháp ứng phó kịp thời; bám sát tình hình của từng thị trường để xác định các chủng loại hàng hóa trong nước, gia tăng cơ hội, thúc đẩy xuất khẩu; đồng thời, ưu tiên triển khai các hoạt động xúc tiến xuất khẩu vào các thị trường nhằm sớm khôi phục sau đại dịch. Củng cố, mở rộng và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, nhất là các thị trường nhỏ và thị trường ngách; đa dạng hóa cơ cấu sản phẩm, nâng cao năng lực cạnh tranh sản phẩm xuất khẩu và phát triển thương hiệu.
Nguồn: Việt Nam Logistics Review
>> Có thể bạn quan tâm:
>> Nhận báo giá các dịch vụ của Advantage Logistics tại đây:
>> Thông tin liên hệ:
? Địa chỉ: Lầu 7, tòa nhà WMC, 102ABC Cống Quỳnh, phường Phạm Ngũ Lão, Quận 1, TP.Hồ Chí Minh, Việt Nam
? Email: nicky@advantage.vn / truc@advantage.vn
✏ Hotline (cell/ zalo/ viber): 0909054866 (Mr.Quyền) / 0938444043 (Mr.Trực)
? Web: https://advantage.vn
[:]
